Category: <span>ဆောင်းပါး</span>

ကောင်းဇော် အညာဒေသအတွက် အနောက်တောင်က လာတဲ့မိုးရိပ်လေရိပ်ကြည့်ကာ စိုက်ရေးပျိုးရေးပြင်ရတာဖြစ်ပါတယ်။ တခါတခါ အရှေ့ဘက်ဆီက မုန်တိုင်းအဖျားကနေရလာမယ့် မိုးရိပ်လေရိပ်ကနေလည်း မိုးကို အားပြုနိုင်ပါတယ်။မကွေးအရှေ့ဘက် ရွာတရွာက တောင်သူကြီးတဦးက မိုးမရွာသေးပေမယ့် အခြောက်ကျဲ ကျဲထားတဲ့ သူ့ယာ ၇ ဧကလောက်ကို ဂျောင်းကြားလိုက်ပြီး နှမ်းပက်ကျဲ လိုက်ထားတယ်။ ၁၅ကြောင်းကြားမှာ ပဲစဉ်းငုံကို အတန်းလိုက်ချထားပြီး အဲ့တာတွေအပေါ်မှာ တုန်းကြမ်းလိုက်ထားတယ်လို့ ဆိုရင်း “မိုးရွာရင်တော့ အပင် ပေါက်လာမယ်။ မနှစ်က ပဲ၊ နှမ်းရထားတော့ မျိုးပေါလို့ စွန့်ရဲတာ”လို့ ပြောပါတယ်။ သူက မိုးရွာရင် အပြိုင်အဆိုင် ထွန်ကြမှာဆိုတော့ ထွန်စက်က ရဖို့မလွယ်ဘူး။ အများစုကတော့ အပင်ရှင်နိုင်တဲ့ မိုးရွာချိန်ကျမှ စိုက်ကြသူများတယ်လို့ သိရတယ်။သူက “ရာသီဥတုကြည့်ပြီးပြီ။ မုန်တိုင်းက ခုလကုန် ဝင်လာဖို့များတယ်။ မုတ်သုန်ကလည်း ခုလနောက်ဆုံးပတ် ဝင်မယ်တဲ့။...

ကောင်းဇော် အညာဒေသအတွက် အနောက်တောင်က လာတဲ့မိုးရိပ်လေရိပ်ကြည့်ကာ စိုက်ရေးပျိုးရေးပြင်ရတာဖြစ်ပါတယ်။ တခါတခါ အရှေ့ဘက်ဆီက မုန်တိုင်းအဖျားကနေရလာမယ့် မိုးရိပ်လေရိပ်ကနေလည်း မိုးကို အားပြုနိုင်ပါတယ်။မကွေးအရှေ့ဘက် ရွာတရွာက တောင်သူကြီးတဦးက မိုးမရွာသေးပေမယ့် အခြောက်ကျဲ ကျဲထားတဲ့ သူ့ယာ ၇ ဧကလောက်ကို ဂျောင်းကြားလိုက်ပြီး နှမ်းပက်ကျဲ လိုက်ထားတယ်။ ၁၅ကြောင်းကြားမှာ ပဲစဉ်းငုံကို အတန်းလိုက်ချထားပြီး အဲ့တာတွေအပေါ်မှာ တုန်းကြမ်းလိုက်ထားတယ်လို့ ဆိုရင်း “မိုးရွာရင်တော့ အပင် ပေါက်လာမယ်။ မနှစ်က ပဲ၊ နှမ်းရထားတော့ မျိုးပေါလို့ စွန့်ရဲတာ”လို့ ပြောပါတယ်။ သူက မိုးရွာရင် အပြိုင်အဆိုင် ထွန်ကြမှာဆိုတော့ ထွန်စက်က ရဖို့မလွယ်ဘူး။ အများစုကတော့ အပင်ရှင်နိုင်တဲ့ မိုးရွာချိန်ကျမှ စိုက်ကြသူများတယ်လို့ သိရတယ်။သူက “ရာသီဥတုကြည့်ပြီးပြီ။ မုန်တိုင်းက ခုလကုန် ဝင်လာဖို့များတယ်။ မုတ်သုန်ကလည်း ခုလနောက်ဆုံးပတ် ဝင်မယ်တဲ့။...

ကောင်းဇော် အညာဒေသအတွက် အနောက်တောင်က လာတဲ့မိုးရိပ်လေရိပ်ကြည့်ကာ စိုက်ရေးပျိုးရေးပြင်ရတာဖြစ်ပါတယ်။ တခါတခါ အရှေ့ဘက်ဆီက မုန်တိုင်းအဖျားကနေရလာမယ့် မိုးရိပ်လေရိပ်ကနေလည်း မိုးကို အားပြုနိုင်ပါတယ်။မကွေးအရှေ့ဘက် ရွာတရွာက တောင်သူကြီးတဦးက မိုးမရွာသေးပေမယ့် အခြောက်ကျဲ ကျဲထားတဲ့ သူ့ယာ ၇ ဧကလောက်ကို ဂျောင်းကြားလိုက်ပြီး နှမ်းပက်ကျဲ လိုက်ထားတယ်။ ၁၅ကြောင်းကြားမှာ ပဲစဉ်းငုံကို အတန်းလိုက်ချထားပြီး အဲ့တာတွေအပေါ်မှာ တုန်းကြမ်းလိုက်ထားတယ်လို့ ဆိုရင်း “မိုးရွာရင်တော့ အပင် ပေါက်လာမယ်။ မနှစ်က ပဲ၊ နှမ်းရထားတော့ မျိုးပေါလို့ စွန့်ရဲတာ”လို့ ပြောပါတယ်။ သူက မိုးရွာရင် အပြိုင်အဆိုင် ထွန်ကြမှာဆိုတော့ ထွန်စက်က ရဖို့မလွယ်ဘူး။ အများစုကတော့ အပင်ရှင်နိုင်တဲ့ မိုးရွာချိန်ကျမှ စိုက်ကြသူများတယ်လို့ သိရတယ်။သူက “ရာသီဥတုကြည့်ပြီးပြီ။ မုန်တိုင်းက ခုလကုန် ဝင်လာဖို့များတယ်။ မုတ်သုန်ကလည်း ခုလနောက်ဆုံးပတ် ဝင်မယ်တဲ့။...

ကောင်းဇော် အညာဒေသအတွက် အနောက်တောင်က လာတဲ့မိုးရိပ်လေရိပ်ကြည့်ကာ စိုက်ရေးပျိုးရေးပြင်ရတာဖြစ်ပါတယ်။ ခါတခါ အရှေ့ဘက်ဆီက မုန်တိုင်းအဖျားကနေရလာမယ့် မိုးရိပ်လေရိပ်ကနေလည်း မိုးကို အားပြုနိုင်ပါတယ်။မကွေးအရှေ့ဘက် ရွာတရွာက တောင်သူကြီးတဦးကအခြောက်ကျဲ ကျဲထားမိုးမရွာသေးပေမယ့် သူ့ယာ ၇ ဧကလောက်ကို ဂျောင်းကြားလိုက်ပြီး နှမ်းပက်ကျဲ လိုက်ထားတယ်။ ၁၅ကြောင်းကြားမှာ ပဲစဉ်းငုံကို အတန်းလိုက်ချထားပြီး အဲ့တာတွေအပေါ်မှာ တုန်းကြမ်းလိုက်ထားတယ်လို့ ဆိုရင်း “မိုးရွာရင်တော့ အပင် ပေါက်လာမယ်။ မနှစ်က ပဲ၊ နှမ်းရထားတော့ မျိုးပေါလို့ စွန့်ရဲတာ”လို့ ပြောပါတယ်။ သူက မိုးရွာရင် အပြိုင်အဆိုင် ထွန်ကြမှာဆိုတော့ ထွန်စက်က ရဖို့မလွယ်ဘူး။ အများစုကတော့ အပင်ရှင်နိုင်တဲ့ မိုးရွာချိန်ကျမှ စိုက်ကြသူများတယ်လို့ သိရတယ်။သူက “ရာသီဥတုကြည့်ပြီးပြီ။ မုန်တိုင်းက ခုလကုန် ဝင်လာဖို့များတယ်။ မုတ်သုန်ကလည်း ခုလနောက်ဆုံးပတ် ဝင်မယ်တဲ့။ မိုးလေဝသအကုန်သိထားရတာပေါ့။ တောသားတွေ...

ပညာရေးက ဘာဖြစ်နေပြီတို့၊ ပညာရေးအဆင့်အတန်းက နိမ့်ကျနေပြီတို့ဆိုတာတွေ ရေးတာ မဟုတ်ပါဘူး။ ကလေးတယောက်ကို စာသင်ရင်း ဇီးရိုးရဲ့ ထူးခြားမှုကို သူရော ကိုယ်ရော မြင်လိုက်ကြတာလေးကို မျှတာပါ။မြေးက မြေးတဝမ်းကွဲဆိုတော့ တယောက်နဲ့တယောက်ကြားက ချစ်ခြင်းက နီးလိုက်ဝေးလိုက်ပါပဲ။ သူ့အဘိုးအဘွားအရင်းပိုတွယ်တာတော့ မြေးအဘိုးဝမ်းကွဲ အချစ်က မုန့်ပေးမုန့်ယူမျိုးဆန်ပါတယ်။ ကိုယ့်အဘွား ကရင်မကြီးထုံး ငှက်ပျောတခြံကုန်ရင် သူ့မိဘဆီ ပြန်တာပဲကို သတိကပ်ထားရတယ်။ ဒီမြေးတယောက်နဲ့မှ ငယ်ငယ်က အဘွားတွေနား ဘာကြောင့်တွယ်တွယ်တာတာ ကပ်ဖြစ်လဲဆိုတာ ပြန်စဉ်းစားဖြစ်တယ်။ အသက်ကြီးလာတော့ ချိုချိုချဉ်ချဉ်လေးတွေ အာသာပြေ ကြိုက်လာတယ်။ လူပေးသူပေး သားသမီးပေး မုန့်ပဲသွားရည်စာကလဲ မပြတ်ရှိနေတတ်တယ်။ သားသမီးမြေးမြစ်ကလေးပေါက်စတွေဆိုတာကလည်း ချိုချိုချဉ်ချဉ်ကြိုက်ကြတာပဲ။ အဖေအမေတွေက အလုပ်နဲ့လက်မပြတ်တော့ အနားနီးနေတဲ့ အဘိုးအဘွားက မုန့် ပဲ ချိုချဉ်တွေရှိတဲ့ ဘဏ္ဍာတိုက်ပေါ့။ မြေးတွေရဲ့ ဘဏ်စာအုပ်နဲ့ ချက်လက်မှတ်က...

ကောင်း ဇော် တနေ့သ၌ ကျွန်ုပ်သည် မြို့၏အခြေအနေနှင့် လက်ရှိလူတို၏ အပူကိုလေ့လာရန် ခူးပလေ့ဆိုသည့် ဆိတ်ငြိမ်ကဖေးသို့ သွားခဲ့သည်။ ထိုအရပ်၌ မကွေးသင့်တင့်အဖွဲ့ဟုခေါ်ဆိုနိုင်သည့် ဓမ္မမိတ်ဆွေများ ရှိ၏။ အချိန်မှန် လာရောက်ထိုင်တတ်၏။ သင့်တင့်အဖွဲ့ဟုဆိုသည့်အတိုင်း ရောက်တတ်ရာရာ သင့်တင့်ရာများကို လေ့လာစူးစမ်းခြင်း၌ အထုံကဲကြသည်။စားပွဲ၌ ထိုင်၍ မိမိနှစ်သက်ရာ အသီးသီးမှာကာ ရောက်တတ်ရာရာတို့ကို ပညာရှိထုံး နှလုံးသွင်းပြီးသကာလ လောကကို အမုန်းဗျင်းကြလေတော့သည်။ရာတတ်ရောက်ရောက်များပြောရင်း ပညာရှိမင်း’သက်ကြီးသင်္ခ’က “စကားမစပ် ဒီနေ့ ခေါင်းထဲ အထူးရောက်နေတာက “ဈေး”ဆိုတဲ့ စကားလုံးပဲဗျ။ ဝေါဟာရ ရင်းမြစ်က “ဆေး”က လာသလားပဲ။ အကျွန်ုပ်ခေါင်းထဲ ဒီစာလုံးက အထူးကြပ်နေတယ်ဗျ”ဟု မိန့်လေသည်။ အသက်ခြောက်ဆယ်နားနီးမှ သားငယ်တစ်ဦး ထပ်မံကံပေါ်သည့်အတွက် ကုန်ဈေးနှုန်းနှင့် ဈေးအတွက် ရင်မအေးဖြစ်ရာမှ တအုံနွေးနွေးဖြစ်လာရုံမက ၃အုံပူ ပူနေခြင်းဖြစ်မည်။ရွှတ်နောက်နောက်ပညာရှင်တစ်ဦးက “ဆေး”က မဟုတ်ပဲ၊...

ရွှေမန်း ပြည်တွင်းမှာ စိန်တလုံးသရက်သီးကို တန်ဖိုး မြင့်ထုတ်ကုန်အဖြစ် ထုတ်လုပ်နိုင်ရန် ပြင်ဆင် သင့်ပြီး လတ်ဆတ်သီးနှံအဖြစ် စိန်တလုံးသရက် သီးကို ၂၀၁၁ခုနှစ်က စတင်ကာ တရုတ်ဈေးကွက် အပြင် အခြားနိုင်ငံများကို တင်ပို့ခဲ့သည်။ ထိုသို့ တင်ပို့ရာတွင်လည်း အရည်အသွေး ထိန်းသိမ်းမှုဆိုင်ရာများကို ကြိုတင်ပြင်ဆင်ပြီး ဈေးကွက်ဈေးကောင်းရရှိနိုင်သည့် နိုင်ငံခြားဈေး ကွက်သို့ တင်ပို့ရာတွင် ခေတ်မီအအေးခန်းများဖြင့် သိုလှောင်ခြင်း၊ အအေးခန်းကွန်တိန်နာများဖြင့် တင် ပို့နိုင်ရန် ပြင်ဆင်မှုများ ပြုလုပ်လိုအပ်လျက်ရှိသည်။ထို့သို့တင်ပို့ရာတွင်အအေးခန်းကွန်တိန်နာများ အခက်အခဲရှိနိုင်ခြင်း၊ သယ်ယူပို့ဆောင်စရိတ်ကြီး မြင့်ခြင်းများကြောင့် နိုင်ငံခြားဈေးကွက်သို့ တင်ပို့ ရာတွင် တင်ပို့နိုင်သည့် ကုန်သည်အချို့သာ တင်ပို့ နေပြီး တောင်သူများက ထိုကုန်သည်အနည်းငယ် ထံသို့သာ ရောင်းချရသဖြင့် ဈေးကွက်ဈေးကောင်းရ သော်လည်း ပမာဏများများ တင်ပို့နိုင်ခြင်းမရှိ ဖြစ်နေသည်။ လက်ရှိအချိန်တွင် ပြည်တွင်းသရက်သီး အမျိုး...

ဇော်မင်းဇော်မင်း ဆရာကိုမြင့်ထူးနဲ့ တလောက ဆုံတော့ “သဘင်၊ ပန်တျာနဲ့ ကချေ ဘာကွာတာလဲဗျ”တဲ့။ “ခင်ဗျားက စာစုံတော့ မေးတာပါ”တဲ့။ သူ့မေးခွန်းထဲ စကားလုံးနည်းနည်းပဲပါပေမယ့် ဖြေရမှာ အများကြီးဖြစ်မှာလို့ တန်းပြီး သိလိုက်တယ်။ လက်ထဲဆောင်ထားတဲ့ ဦးဖိုးလတ်ရဲ့ မြန်မာစကားအဖွင့်ကျမ်း(မြန်မာအဘိဓာန်ဋီကာ) ပြန်လှန်ပြီး အနက်က ဒီလို ရေးထုံးသတ်ပုံက ဒီလိုဗျလို့ ဖြေရင်တော့ နည်းနည်းပိုလွယ်မယ်။ဒါပေမယ့် ထင်သလောက် မလွယ်ဖူး။ ဦးဖိုးလတ်ထဲ ‘ကခြေ’ရဲ့ ရင်းမြစ် ဖွင့်ထားတာကိုက‌ စာအုပ်အရွယ်အစား ၇လက်မ ၁၀လက်မ ထဲ ၂ကော်လံနဲ့ ၇မျက်မျက်နှာ ရှိတယ်။ အေဖိုး စာရွက်နဲ့ ၁၀မျက်နှာလောက်ရှိမယ်။သူသိချင်တာက သတ်ပုံ၊ ရေးထုံးထက် အဓိပ္ပါယ် ကွာခြားချက်ပါ သိချင်တာဖြစ်မယ်။သတ်ပုံကျမ်းတွေ ရှာရ၊ မှာရနဲ့ ၄လလောက်ထိ ကြာသွားတယ်။ကချေတွေ၊ ပန်တျာတွေ၊ သဘင်တွေနဲ့ ပတ်သက်တဲ့...

ကောင်းဇော် အီကွေတာအနီးနားရှိတဲ့ အပူပိုင်း ပစိဖိတ်သမုဒ္ဒရာရဲ့ ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်အပူချိန်နဲ့ လေထုဖြစ်စဉ်တွေက အားကောင်းတဲ့ အယ်နီညိုခြေအနေမှာ ရှိနေတယ်။နိုင်ငံတကာမိုးလေဝသဌာနတွေက ၂၀၂၃ ဒီဇင်ဘာကနေ ၂၀၂၄ ဇန်နဝါရီလအတွင်း အားကောင်းတဲ့ အယ်နီညိုအခြေအနေမှာ ဆက်လက်တည်ရှိနေမယ်လို့ ခန့်မှန်းကြပါတယ်။အယ်နီညိုကြောင့် မိုးရွာသွန်းမှု မူမမှန်တာ၊ နေ့အပူချိန်မြင့်တာ၊ မုန်တိုင်းဖြစ်ပေါ်နိုင်မှု မူမမှန်တာနဲ့ မိုးခေါင်ရေရှားတဲ့ အစွန်းရောက် မိုးလေဝသဖြစ်စဉ်တွေ ဖြစ်ပေါ်နိုင်တယ်လို့ သိရပါတယ်။အယ်နီညိုကြောင့် စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းတွေ မထိခိုက်အောင် ဘယ်လို့လုပ်သင့်လဲလို့ မေးကြည့်တဲ့အခါ “စိုက်ပျိုးရေးကိုလည်း ကျန်းမာရေးလိုပဲ ကြိုတင်ပြင်ဆင် ကာကွယ်တဲ့စနစ်နဲ့ စိုက်ရမယ်။ ဖြစ်လာမှ ရာသီဥတုအလှည့်အပြောင်းကြုံလာမှ ဘယ်လို စိုက်မယ်။ ဘယ်လို နည်းလမ်းတွေနဲ့ စိုက်မယ်လုပ်တာက မသင့်ဘူးလို့ ဧရာဝတီမြစ်အနောက်ဖက်ကမ်းမှာ စိုက်ပျိုးရေးနည်းပညာတွေအထောက်အကူပြုပေးနေသူက ပြောပါတယ်။သူက ဆက်ပြီး “အမယ်စုံစိုက်ပျိုးရေးကို ဒီဇိုင်းဆွဲပြီး စိုက်ရမယ်။ တဦးချင်းရော၊ ရပ်ရွာအလိုက်ရောကနေ ရေရှည်တည်တံ့တဲ့ စိုက်ပျိုးရေးစနစ်နဲ့...

ကောင်းဇော် အီကွေတာအနီးရှိ အပူပိုင်း ပစိဖိတ်သမုဒ္ဒရာရဲ့ ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်အပူချိန်နဲ့ လေထုဖြစ်စဉ်တွေက အားကောင်းတဲ့ အယ်နီညိုခြေအနေမှာ ရှိနေတယ်။နိုင်ငံတကာမိုးလေဝသဌာနတွေက ၂၀၂၃ ဒီဇင်ဘာကနေ ၂၀၂၄ ဇန်နဝါရီလအတွင်း အားကောင်းတဲ့ အယ်နီညိုအခြေအနေမှာ ဆက်လက်တည်ရှိနေမယ်လို့ ခန့်မှန်းကြပါတယ်။အယ်နီညိုကြောင့် မိုးရွာသွန်းမှု မူမမှန်တာ၊ နေ့အပူချိန်မြင့်တာ၊ မုန်တိုင်းဖြစ်ပေါ်နိုင်မှု မူမမှန်တာနဲ့ မိုးခေါင်ရေရှားတဲ့ အစွန်းရောက် မိုးလေဝသဖြစ်စဉ်တွေဖြစ်တာတွေ ဖြစ်ပေါ်နိုင်တယ်လို့ သိရပါတယ်။အယ်နီညိုကြောင့် စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းတွေ မထိခိုက်အောင် ဘယ်လို့လုပ်သင့်လဲလို့ မေးကြည့်တဲ့အခါ “စိုက်ပျိုးရေးကိုလည်း ကျန်းမာရေးလိုပဲ ကြိုတင်ပြင်ဆင် ကာကွယ်တဲ့စနစ်နဲ့ စိုက်ရမယ်။ ဖြစ်လာမှ ရာသီဥတုအလှည့်အပြောင်းကြုံလာမှ ဘယ်လို စိုက်မယ်။ ဘယ်လို နည်းလမ်းတွေနဲ့ စိုက်မယ်လုပ်တာက မသင့်ဘူးလို့ ဧရာဝတီမြစ်အနောက်ဖက်ကမ်းမှာ စိုက်ပျိုးရေးနည်းပညာတွေအထောက်အကူပြုပေးနေသူက ပြောပါတယ်။သူက ဆက်ပြီး “အမယ်စုံစိုက်ပျိုးရေးကို ဒီဇိုင်းဆွဲပြီး စိုက်ရမယ်။ တဦးချင်းရော၊ ရပ်ရွာအလိုက်ရောကနေ ရေရှည်တည်တံ့တဲ့ စိုက်ပျိုးရေးစနစ်နဲ့...