Category: <span>ဆောင်းပါး</span>

ကောင်းဇော် ကိုဗစ် နိုင်တင်းက သာမာန်ပြည်သူများအတွက် နားလည်ဖို့ ခက်ခဲလှတယ်။တိမ်ပန်းချီကို အနက်အဓိပ္ပါယ် ဖွင့်ရသလိုပါပဲ။ ဒါကတော့ ယုန်ရုပ်လေး လို့ ခန့်မှန်းနေတုန်း နဂါးရုပ်လိုလိုလေး ပြောင်းသွားနေသလိုပါပဲ။ ချိုးငှက်လေးလို့ စိတ်ကူးနဲ့ပုံဖော်နေတုန်း နောက်ကတိမ်မဲတအုပ်က ခွေးရုပ်‌ဖြစ်လာလို့ ထိတ်လန့်သွားရသလိုပါပဲ။ပိုးမျိုးကွဲအသစ်အသစ်တွေကလည်း သစ်နေတယ်။ ထိုးရမယ့်ဆေးတွေကလည်း လိုက်သစ်နေရတယ်။ ဖော်စပ်ထုတ်လုပ်နိုင်တဲ့ နိုင်ငံကြီးတွေပေါ်မူတည်ပြိး ဆေးဝါး‌အသစ်တွေ ထွက်လာတယ်။ ရောဂါပိုးကလည်း အသွင်ပြောင်းသစ်လာတယ်။ ကိုဗစ်လှိုင်းကစတုတ္ထအထိ ဖြစ်လာတော့မယ်။ပိုးအသစ်နောက်က ဆေးအသစ်က လိုက်ရတယ်။ ကုသနိုင်တဲ့ဆေး မပေါ်လာခင်မှာ ဆုံးရှုံးနစ်နာရတာက လူ့အသက်တွေပါ။တကမ္ဘာလုံး ကိုဗစ်ရောဂါပိုးကူးစက်ခံရသူ ၂၂၄.၃သန်းရှိပြီး ရောဂါပိုးကြောင့် သေဆုံးသူ ၄.၆သန်းရှိသွားပြီလို့ John Hopkin ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ရောဂါပိုးဆိုင်ရာ ဌာနက စက်တင်ဘာ ၁၂ရက်နေ့ ၂၀၂၁ခုနှစ် တနင်္ဂနွေနေ့မနက် အစောပိုင်းက ထုတ်ပြန်ပါတယ်။ တကမ္ဘာလုံးမှာ ကိုဗစ်ရောဂါပိုးကာကွယ်ဆေး ၅.၇သန်း...

ကိုဗစ်က မျိုးကွဲတွေ ရှိပေမယ့် ကိုဗစ်က ကိုဗစ်ပါပဲ။ Mutation ကြောင့် အခု မပေါ်သေးတဲ့ မျိုးကွဲတွေလည်း ပေါ်လာနိုင်သေးတာပါပဲ။ ကူးပုံက အတူတူပါ။ မျိုးကွဲ ဆိုတာ ထောင်ကဲကြီးနဲ့ ဝတို့က ဆိုတာမျိုးပါ။ ဒိုတီဝတ် ကုလားနဲ့ ပုဆိုးဝတ် ကုလား ကွာသလောက်ပါ။ အဲတော့ ကိုယ့်ဘက်က ကာကွယ်သင့်တာ ကာကွယ်ကြဖို့ပါပဲ။(၁) ကာကွယ်ရေး လိုက်နာမှုပိုင်းမှာ လက်ဆေး၊ Mask တပ်၊ လူစုလူဝေး ရှောင်၊ မလိုအပ်ပဲ အပြင် မထွက်ကြဖို့ပါ။(၂) စီမံခန့်ခွဲမှုပိုင်းမှာ ကာကွယ်ရေး၊ ရောဂါ ရှာဖွေရေး၊ contact tracingနဲ့ ကုသရေးပိုင်းကို စည်းကြပ်တာ စည်းကြပ်ရမှာပါ။ TB Contact Tracing တောင် ဟုတ်တိပတ်တိ ဘယ်တုန်းကမှ မလုပ်နိုင်ခဲ့တာ ကိုဗစ်ကျမှ လူတွေချည်း...

ကိုဗစ်ကာလမှာ အားလုံးက ကိုဗစ်ကို ကြောက်နေချိန် ကျနော်မှာလည်း စိုးရိမ်စိတ် တခု ရှိပါတယ်။ အဲဒါကတော့ ပိုးသတ်ဆေး ယဥ်ပါးမှု အန္တရာယ်ပါ။ ကိုဗစ်ခေတ်မှာ အွန်လိုင်းကနေ ဖတ်ရ၊ သိရတာတွေက တဆင့် လူတွေ အတွက် ကျန်းမာရေး-အသိ တိုးပွားရသလို တဖက်ကလည်း အစိုးရိမ် လွန်စိတ်နဲ့ မသောက်သင့်ပဲ ဆေးတွေ ကြိုသောက်ကြမှာ စိုးရတာလည်း ရှိပါတယ်။အဲဒီထဲမှာ ပိုးသတ်ဆေးတွေလည်း ပါပါတယ်။အခုဆို Azithromycin 500mg သုံးလုံး တကဒ်ကို နှစ်ထောင်နီးပါး ပေးဝယ်နေရတာပါ။ ကိုဗစ် ဖြစ်မှာ စိုးလို့၊ ကိုဗစ် ဖြစ်ရင် ပိုမဆိုးရအောင်လို့ ကြိုဝယ်သောက်ကြတာ ရှိသလို မလိုအပ်ပဲ ‌‌ဆေးညွှန်းထဲ ကြိုထည့်ပေးတာတွေလည်း တွေ့ရပါတယ်။ တချို့ကျ အနည်းဆုံး ငါးရက်-တပတ် သောက်ရမယ့် ပိုးသတ်ဆေးမျိုးတွေကို သောက်ချင်တဲ့အခါ...

စကုမြို့သည်မကွေးတိုင်း၊ မင်းဘူးခရိုင် အတွင်းတည်ရှိ၍ ရခိုင်ရိုးမတွင်မြစ်ဖျားခံပြီး မန်းရွှေစက်တော်ဘုရားကို ဖြတ်သန်း စီးဆင်းလာသော မန်းချောင်း (ရှေးအခေါ် နမန္တာမြစ်)၏ တောင်ဘက်ကမ်းပါးပေါ်တွင် တည်ရှိပါသည်။ စကုမြို့သည် ကျောက်ခေတ်၊ကြေးခေတ်၊ သံခေတ်၊ ပျူခေတ်၊ ပုဂံခေတ် မှ တိုင် ယခုအချိန်ထိ ယဉ်ကျေးမှုအစဉ်အဆက်ထွန်းကားရာမန်းချောင်းလွင်ပြင်၌ တည်ရှိသော ရှေးဟောင်း မြို့တစ်မြို့ ဖြစ်ပါသည်။ မန်းချောင်းလွင်ပြင်၏ ပထဝီအနေအထားမှာ မကွေးတိုင်းဒေသကြီး ၊ မင်းဘူးခရိုင်၊ ငဖဲမြို့နယ်၏ အနောက်တောင်ဘက် ရခိုင်ရိုးမတွင်မြစ်ဖျားခံ၍ အရှေ့ဘက်သို့ စီးဆင်းနေပါသည်။ (ရ၈) မိုင်ခန့်ရှည်လျားပြီး စကုမြို့၊ ဆည်တော်ရွာမှစ၍ မြေပြန့်လွင်ပြင်အဖြစ်သို့ စတင်ရောက်ရှိ လာပြီး၊ ထိုနေရာတွင် တမိုင်ခန့် ကျယ်ဝန်းသော်လည်း မြေပြန့် လွင်ပြင် စစ်စစ် မဖြစ်သေးပါ။ဆက်လက်၍စကုမြို့မြောက်ဘက်မှ ကပ်လျက် စီးဆင်းသွားပြီး မင်းဘူးမြို့ အထက် ငါးမိုင်ခန့် တွင်...

ကိုဗစ္တတိယလိႈင္းက လူတိုင္းအေပၚ ရိုက္ခတ္လို႔လာပါၿပီ။ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ပိုအားကိုး ကာကြယ္ရမယ္ဆိုတာမွာ ကိုယ့္မိသားစုနဲ႔ ကိုယ္ႏိုင္ေလာက္တဲ့၀န္းက်င္ကိုပါ ကူညီတဲ့ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ကာကြယ္မႈမ်ိဳးနဲ႔့ ရုန္းကန္ေက်ာ္ျဖတ္ရမယ့္ အခ်ိန္ျဖစ္ပါတယ္။ ကိုယ္ရဲ႕အဆုတ္က အေရးႀကီးဆုံးျဖစ္လို႔ ပါတ္၀န္းက်င္သန္႔ရွင္းဖို႔ အရင္ဦးဆုံး လုပ္ထားရမယ္လို႔ ကိုဗစ္လူနာေတြ ေအာက္ဆီဂ်င္ရဖို႔ကူညီေရးေတြလုပ္ခဲ့တဲ့ဲ့ မိတ္ေဆြတေယာက္က အႀကံေပးပါတယ္။ ေရာဂါသည္းထန္ခ်ိန္မွာ လုံေလာက္တဲ့ေအာက္ဆီဂ်င္နဲ႔ အသက္ဆက္ဖို႔၊ ႀကိဳးစားဖို႔ လုိအပ္ပါတယ္။ ခက္ခဲတာေတြ စုၿပံဳေနခ်ိန္မွာ ေလ၀င္ေလထြက္ေကာင္းတဲ့၊ သန္႔စင္တဲ့ေအာက္ဆီဂ်င္ကို ကိုယ့္ပါတ္္၀န္းက်င္က အလြယ္တကူရႏိုင္တဲ့ အေနအထားျဖစ္ေအာင္လုပ္ထားတာကလည္း အတတ္ႏိုင္ဆုံးျပင္ဆင္ထားတဲ့ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္အားကိုးတဲ့အထဲက အခ်က္တစ္ခ်က္ဆိုရင္ မမွားပါဘူး။ “တတိယလႈိင္းကေတာ့ ေမလ ၂၅ရက္ေန႔ကစၿပီး ျဖစ္တာပဲျဖစ္ပါတယ္။ ေမလ ၂၇ရက္ေန႔မွာဆိုရင္ ၉၆ေယာက္ေတြ႕တယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ ေရာဂါေတြ႕ရွိသူ (၁၀)ရာခိုင္ႏႈန္း၀န္းက်င္အထက္ ျဖစ္သြားတယ္။ မေန႔ကဆို ပိုးေတြ႕တဲ့သူအမ်ားဆုံးေပါ့။ ရာခိုင္ႏႈန္းအားျဖင့္ဆို (၂၈)ရာခိုင္ႏႈန္းေတြ႕တယ္”ဟု ေဒါက္တာခင္ခင္ႀကီး (ညႊန္ၾကားေရးမွဴး၊...

ကိုဗစ်သည် မြန်မာ့နိုင်ငံရေး ပင်လယ်ပြင်ထဲ၌ လမ်းမမြင်၊ ကမ်းမမြင် ကူးခတ်နေ၏။ ဆန္ဒပြကြွေးကြော်သံမုန်တိုင်းများ၊ သံပုန်းမိုးသီးမိုးပေါက်များ ကြားတွင် မြုပ်ချည် ပေါ်ချည်ရုန်းကန်နေရသည့် လှေငယ်ပမာ ကိုဗစ်ဝေဒနာရှင်များကို လှမ်းမြင်နေရသည်။ မကွေးတိုင်းဒေသကြီးကျန်းမာရေးဦးစီးဌာန လူမှုကွန်ယက်စာမျက်နှာတွင် (၂၉ရက်) ဇန်နဝါရီလ (၂၀၂၁)ခုနှစ်က ဖော်ပြချက်အရ တိုင်းအတွင်း အတည်ပြုလူနာ (၃၃၇၈)ဦးထိရှိခဲ့ကြောင်း သိရသည်။ ၎င်းစာမျက်နှာသည် ဇန်နဝါရီလ (၃၁)ရက်ထိသာ ကိုဗစ်အခြေအနေကို ဖော်ပြထားသည်ကို တွေ့ရ၏။ ထိုရက်များနောက်ပိုင်းတွင် ကိုဗစ်နိုင်တင်းနှင့် ပါတ်သက်သည့် သတင်းများကို မဖော်ပြနိုင်တော့ပါ။ ကိုဗစ်သတင်းများကို တိကျရေရာစွာ မကြားရသော်လည်း နီးစပ်ရာမိတ်ဆွေများမှတဆင့် ရောဂါနှင့် သေဆုံးသည့်သတင်းများကို ကြားရသည်။ ရေနံချောင်းနှင့်မကွေးတို့တွင် ရောဂါဖြင့်‌သေဆုံးသူများရှိကြောင်းသိရသည်။ သတင်းသမားတဦးက “ရေနံချောင်းမှာ ကျွန်တော့ အမေအရွယ် အသက် (၆၀)ကျော်တွေ ကိုဗစ်နဲ့သေတာ သုံး၊လေးယောက်လောက်ရှိတယ်”ဟု ပြောသည်။ မကွေးမှာလည်း သေဆုံးသူအနည်းငယ်ရှိသည်ဟုကြားရသည်။...